هوش مصنوعی مایا
برنامهی شطرنج هوش مصنوعی «مایا» برخلاف بسیاری برنامههای شطرنج به جای یادگیری تخریب حریف، بر حرکات انسانی ازجمله خطاها متمرکز میشود. این هوش مصنوعی از بهترین برنامههای بازی شطرنج ابرانسانی محسوب میشود.
بر اساس سخنان یون کلینبرگ، استاد دانشگاه کرنل و سرپرست مایا، توسعهی این هوش مصنوعی اولین گام برای تولید هوشهای مصنوعی میباشد که بهخوبی خطاهای انسان را درک و تشخیص میدهند. چنین فناوری قادر است به کمک انسان رود و با او بهتر تعامل نماید. از هوش مصنوعی مشابه مایا میتوان در حوزهی بهداشت و درمان نیز استفاده کرد. فناوری که قادر باشد خطاها را پیشبینی کند، به پزشکان در خواندن تصاویر پزشکی یا پیداکردن خطاها کمک میکند.
کلینبرگ به این دلیل شطرنج را انتخاب کرده چون یکی از اولین حوزههایی محسوب میشود که هوش ماشین بر انسان پیروز شد. او میگوید: «شطرنج نظیر سیستمی ایدئال برای آزمایش الگوریتمها عمل میکند و نوعی مدل برای برتری هوش مصنوعی محسوب میشود.»
همچنین، شطرنج بسیار بررسی شده و از این نظر مشابه مگس سرکه در علم بیولوژی است. مایا بوسیلهی کد تطبیقیافتهی Leela Zero توسعه یافت که کلون متنبازی از آلفازیرو است؛ برنامهای انقلابی که دیپمایند آن را توسعه داد. آلفازیرو جدا از دستورالعمل انسان شطرنج را یاد گرفت. در این فناوری، شبکهی عصبی شبیهسازیشده حاوی نورونهای مجازی به ورودی واکنش نشان میدهد.
تیم کرنل کد Leela Zero را برای تولید برنامهای عوض کردند که فرایند یادگیری آن ازطریق پیشبینی دقیق حرکتهای انسانی میباشد. دیگر شطرنج بازان هوش مصنوعی از جمله دیپبلو برای اکتشاف حرکتهای احتمالی بازی را پیش میبرند؛ اما مایا بر یافتن اشتباهترین حرکت از سوی انسان تمرکز شده است. لازم به ذکر است دیپبلو ماشین IBM است که سال ۱۹۹۷ گری کاسپارف، قهرمان شطرنج را شکست داد. مایا با استفاده از دادههای LiChess آموزش دید که یکی از سرورهای محبوب شطرنج آنلاین محسوب میشود؛ نسخههای گوناگونی از مایا با توجه به درجههای مختلف شدت بازی تنظیم و ارائه شدهاند. شکلهای پیچیدهتر هوش مصنوعی در آخر در تمام حوزهها از ریاضیات تا ادبیات و حوزههای دیگر از انسان سبقت خواهند گرفت.
بهگفتهی سدلر، استاد بزرگ شطرنج بریتانیا و مؤلف کتاب «تغییردهندهی بازی»، مایا میتواند برای آموزش و تمرین شطرنج مفید باشد و کارشناسان دربارهی ایدهی شطرنجی بهتوافق رسیدهاند که بتواند از رفتار بازیکنان تقلید نمایند. با وجود تعداد کافی بازیها، میتوان مایا را برای پیشبینی حرکتهای یک بازیکن مشخص آموزش داد.